Oudste graf van Nederland gevonden op Laarakker
Woensdag 06 april 2022
Op Bedrijvenpark Laarakker te Haps is bij archeologisch onderzoek voorafgaand aan de inrichting van het bedrijventerrein het oudste graf van Nederland ontdekt. Specialistisch onderzoek heeft aangetoond dat de overledene tenminste 9 jaar oud geworden is en ongeveer 10.000 jaar geleden door stamgenoten aan de rand van de Maasvallei is begraven. Dit hebben de gemeente Land van Cuijk en het archeologische bedrijf Econsultancy vandaag bekendgemaakt.Het graf bestaat uit een kleine kuil van 50 cm in doorsnee, waarvan nog 15 cm in diepte over is. In de vulling van het graf zijn crematieresten aangetroffen. Het gaat om gecremeerd bot en houtskool. Als bijgift zijn in het graf vuursteen en hazelnootjes meegegeven. 14C-onderzoek van de houtskool en het bot geeft een datering tussen 7.655 en 7.582 v. Chr. Het archeologisch erfgoed ter plekke is door de onderzoeks van bureau Econsultancy behouden en via een archeologische opgraving veiliggesteld.
Wethouder cultuurhistorie Joost Hendriks van de gemeente Land van Cuijk is enthousiast. “Er wordt vaak gezegd dat je in onze gemeente maar ergens een schop in de grond hoeft te steken of je vindt resten uit ons verre verleden. En dat is met deze unieke vondst ook maar weer eens waar gebleken. Als opdrachtgever van dit onderzoek zijn we hier enorm blij mee. Het Land van Cuijk heeft een rijke historie, niet alleen de Romeinse periode, maar zeker ook de vroege en midden steentijd. Een Romeins badhuis, een zilveren muntschat, het Hapshuis en dan nu het oudste graf van Nederland: we wonen echt in een bijzondere en historisch rijke gemeente.”
Jager/verzamelaar
Archeoloog Tom Hos van Econsultancy vertelt dat de overleden persoon als jager/verzamelaar in de midden steentijd geleefd heeft. Tijdens de opgravingen zijn meer sporen van deze nomaden gevonden. Zo is er een aantal kuilhaarden aangetroffen. De verkoolde resten in deze kuilhaarden laten zien dat dennentakken als brandstof zijn gebruikt. Verkoolde schilletjes geven aan dat hazelnoten geroosterd en gegeten zijn.
Tijdens de opgravingen zijn duizenden fragmenten vuursteen uit de midden steentijd aangetroffen. Tussen deze vondsten zitten werktuigen als pijlpunten en schrabbers. Een mooie vondst is die van een rolsteenhamer. Dit is een ronde steen, waarin in het midden een holte is gemaakt. Door deze holte stak men een stok. Op de steen zijn sporen aangetroffen die wijzen op het vermalen van plantaardig materiaal, zoals zaden en noten. Ook zijn er enkele verbrande botten aangetroffen van hert en zwijn.
Haps in het Mesolithicum
In de regio rond Haps zijn veel plekken uit de midden steentijd bekend. Tom Hos denkt dat dit te verklaren is doordat er sprake was van een gevarieerd landschap. Dat bestond uit vele vennetjes en stroompjes afgewisseld met hoger gelegen dichter begroeide plaatsen. Voor jagers en verzamelaars uit de midden steentijd is dit een uitstekende plek geweest, omdat er veel verschillende planten en dieren dicht bij elkaar te vinden waren. De jagers/verzamelaars hebben Haps geregeld aangedaan tussen ongeveer 8.000 en 7.300 v. Chr. Na 7.000 v. Chr. wordt het klimaat warmer en verschijnt er meer begroeiing. De mensen in de steentijd konden zich minder makkelijk verplaatsen in dit landschap en hebben andere locaties gezocht.
Het archeologisch onderzoek is uitgevoerd onder supervisie van de Rijksdienst van het Cultureel Erfgoed en de gemeente Land van Cuijk en in opdracht van de gemeente Land van Cuijk en het Regionaal Bedrijvenpark Laarakker. Het graf en de inventaris zal door het Provinciaal Depot Bodemvondsten Noord-Brabant in bruikleen worden gegeven aan het Museum Ceuclum in Cuijk voor expositie.
Op 20 april zal Tom Hos in Haps een lezing geven over deze bijzondere vondst en andere resultaten van de recente opgravingen. De lezing is georganiseerd door de historische kring Land van Cuijk en vindt plaats in sporthal De Stappert, aanvang 20.00 uur.
